Generative AI อย่าง ChatGPT, Gemini หรือ Copilot กำลังเป็นเครื่องมือสำคัญในที่ทำงาน ช่วยให้เราทำงานได้เร็วขึ้นและสะดวกขึ้น แต่เคยสงสัยไหมว่าการพึ่งพา AI มากเกินไปอาจส่งผลต่อทักษะการคิดของเรา?
ล่าสุด นักวิจัยจาก Microsoft และ Carnegie Mellon University ได้ศึกษาว่าการใช้ AI ในที่ทำงานส่งผลต่อทักษะการคิดเชิงวิพากษ์ (Critical Thinking) อย่างไร ซึ่งค้นพบว่า...AI อาจทำให้เราคิดน้อยลงโดยไม่รู้ตัว!

พึ่งพา AI มากเกินไป = คิดน้อยลง?
งานวิจัยชี้ว่า เมื่อเราขอให้ AI ทำงานแทน เช่น เขียนอีเมล สรุปบทความ หรือวิเคราะห์ข้อมูล สิ่งที่เราทำส่วนใหญ่คือ แค่ตรวจสอบว่า AI ให้คำตอบถูกต้องหรือไม่ แทนที่จะใช้ความคิดเชิงวิเคราะห์จริง ๆ
การทำเช่นนี้อาจส่งผลให้เราพลาดโอกาส ฝึกฝนทักษะการตัดสินใจและการแก้ปัญหาด้วยตัวเอง ซึ่งเป็นทักษะสำคัญในโลกการทำงาน
"ถ้าเราปล่อยให้ AI คิดแทนเราไปเรื่อย ๆ วันหนึ่งเราจะไม่มีความสามารถในการคิดแก้ปัญหาด้วยตัวเอง เมื่อ AI ผิดพลาด เราอาจไม่รู้วิธีรับมือเลยด้วยซ้ำ" - ข้อสรุปจากงานวิจัย
ผลการศึกษา: AI เปลี่ยนวิธีที่เราคิดจริงหรือ?
นักวิจัยได้สอบถามพนักงาน 319 คนที่ใช้ AI อย่างน้อยสัปดาห์ละครั้งในการทำงาน โดยแบ่งการใช้งานออกเป็น 3 กลุ่มหลัก:
การสร้างเนื้อหา เช่น เขียนอีเมล หรือเอกสาร
การค้นหาข้อมูล เช่น สรุปบทความ หรือค้นคว้าหัวข้อใหม่
การขอคำแนะนำ เช่น ขอให้ AI วิเคราะห์ข้อมูล หรือช่วยตัดสินใจ
และเมื่อถามว่า AI ทำให้พวกเขาใช้ความคิดเชิงวิพากษ์มากขึ้นหรือน้อยลง? 36% ของผู้ตอบแบบสอบถามระบุว่าพวกเขายังคงใช้ทักษะการคิดเชิงวิเคราะห์เพื่อลดข้อผิดพลาดของ AI แต่กลุ่มที่ มั่นใจใน AI มากเกินไป กลับใช้ทักษะการคิดน้อยลงอย่างชัดเจน!
ตัวอย่างจากชีวิตจริง: AI ยังมีข้อผิดพลาดที่เราต้องระวัง!
ผู้เข้าร่วมวิจัยบางคนให้ข้อมูลที่น่าสนใจ เช่น
พนักงานคนหนึ่งใช้ AI เขียนรีวิวประเมินผลการทำงานของเพื่อนร่วมงาน แต่ยังต้องตรวจสอบอย่างละเอียดเพราะกลัวว่า AI อาจสร้างข้อความที่ไม่เหมาะสม และอาจส่งผลเสียต่อตัวเธอเอง
อีกคนหนึ่งใช้ AI เขียนอีเมลถึงหัวหน้า แต่ต้องปรับแก้ให้เหมาะกับวัฒนธรรมองค์กรที่เน้นลำดับชั้น เพื่อป้องกันข้อผิดพลาดในการสื่อสาร
หลายคนมักใช้ Google, Wikipedia หรือ YouTube เพื่อตรวจสอบความถูกต้องของ AI ซึ่งอาจทำให้เสียเวลามากกว่าการหาคำตอบเองตั้งแต่แรก!
AI ไม่ได้ทำให้เราฉลาดน้อยลง ถ้าเราใช้มันอย่างถูกวิธี!
ถึงแม้การพึ่งพา AI มากเกินไปอาจทำให้เราคิดน้อยลง แต่ไม่ได้หมายความว่า AI เป็นสิ่งไม่ดี! เราสามารถใช้ AI อย่างชาญฉลาดได้ด้วยวิธีต่อไปนี้:
ใช้ AI เป็นเครื่องมือ ไม่ใช่เป็นทุกอย่าง – อย่าปล่อยให้ AI คิดแทนเราหมดทุกอย่าง แต่ให้ใช้มันเป็นตัวช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน
ตรวจสอบข้อมูลทุกครั้ง – AI อาจให้คำตอบที่ดูดี แต่ไม่ได้หมายความว่าถูกต้องเสมอ ตรวจสอบความถูกต้องก่อนใช้งานเสมอ
ฝึกฝนทักษะการคิดของตัวเอง – แทนที่จะให้ AI คิดแทน ลองใช้ AI เป็นตัวช่วยกระตุ้นความคิดของเรา เช่น ถามคำถามปลายเปิด หรือใช้ AI วิเคราะห์มุมมองที่แตกต่างกัน
เรียนรู้ข้อจำกัดของ AI – AI ยังมีปัญหาเรื่องข้อมูลผิดพลาด (Hallucination) และอคติในข้อมูลต้นทาง หากเราเข้าใจข้อจำกัดของมัน เราจะสามารถใช้มันได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
AI เป็นตัวช่วยที่ดี แต่เราไม่ควรปล่อยให้มันคิดแทน!
Generative AI กำลังเปลี่ยนวิธีการทำงานของเรา แต่ถ้าเราใช้มันอย่างไม่ระมัดระวัง อาจทำให้ทักษะการคิดและแก้ปัญหาของเราถดถอยได้
ดังนั้น แทนที่จะให้ AI คิดแทนเรา ให้เราใช้ AI เป็นเครื่องมือช่วยคิด และตรวจสอบความถูกต้องของมันอยู่เสมอ เพียงเท่านี้ AI ก็จะเป็นประโยชน์โดยไม่ทำให้เราฉลาดน้อยลง!
แหล่งที่มา: TechCrunch, Microsoft
Comments